Giải bóng đá cúp FA là một giải đấu loại trực tiếp được tổ chức hàng năm bởi liên đoàn bóng đá Anh dành cho các câu lạc bộ đang thi đấu tại các hạng đấu trong nước. Những đội bóng tham gia sẽ bao gồm các câu lạc bộ đủ điều kiện từ hạng đấu có cấp độ 10 trở lên trong hệ thống bóng đá Anh. Cùng Cafe Thể Thao tìm hiểu thêm dưới đây nhé.
Cúp FA Anh là gì? Tìm hiểu thông tin về giải đấu lâu đời nhất thế giới
Giải bóng đá Cúp FA tên tiếng anh đầy đủ là The Football Association Challenge Cup là một giải đấu trực thuộc hệ thống các giải đấu bóng đá chính thức của Hiệp hội bóng đá Anh (FA). Giải đấu được tổ chức hàng năm dành cho các câu lạc bộ đủ điều kiện tham dự từ hạng đấu thứ 10 trở lên trong hệ thống bóng đá Anh. FA Cup còn nổi tiếng là giải bóng đá quốc gia lâu đời nhất thế giới với lịch sử tồn tại hơn 153 năm.
Đây là một giải đấu được xem là danh giá thứ 2 trong hệ thống các giải vô địch của Anh, chỉ xếp sau giải bóng đá Ngoại Hạng Anh. Lịch thi đấu Cúp FA cũng sẽ diễn ra song song, xen kẽ với các giải vô địch quốc gia trong cùng mùa giải. Đội vô địch Cúp FA sẽ được đặc quyền với 1 suất tham dự vòng bảng UEFA Europa League một tham gia vào trận tranh siêu cúp Anh với nhà vô địch của Ngoại hạng Anh.
Lịch sử hình thành và phát triển giải bóng đá Cúp FA
Giải bóng đá Cúp FA, ngày thành lập và mùa giải đầu tiên
Năm 1863, Hiệp hội bóng đá Anh sau khi thành lập đã công bố bộ luật thi đấu chính thức của Hiệp hội bóng đá, thống nhất các quy tắc đã được sử dụng trước đó thành một bộ luật chính thức.
Vào tháng 7 năm 1871, tại văn phòng của tòa soạn báo The Sportsman, thư ký của Hiệp hội bóng đá Anh đã đề xuất với ủy ban liên đoàn về việc thành lập một giải đấu Challenge Cup mà tất cả các câu lạc bộ thuộc hiệp hội đều có thể tham gia. Sau khi được thông qua, giải đấu đã được tổ chức trong tháng 11 cùng năm với nhà vô địch đầu tiên là Wanderers FC. Đội bóng này cũng đã bảo vệ thành công chức vô địch ở ngay mùa tiếp theo.
Sau những trục trặc về luật lệ ở giải đấu đầu tiên, ban tổ chức quyết định các trận đấu nếu có kết quả hòa thì sẽ tổ chức đá lại cho đến khi có đội giành chiến thắng cuối cùng.
Kỷ lục đá lại nhiều nhất phải thuộc về cặp đấu giữa Alvechurch và Oxford City ở mùa giải 1971/1972 khi cả hai đã có đến 6 trận đá lại mới phân thắng bại. Tuy nhiên, việc tổ chức đá lại đã bị bỏ khi vào đến vòng 5 và các vòng đấu tứ kết, bán kết và chung kết. Nếu hai đội hòa nhau sau 90 phút thì sẽ thi đấu hiệp phụ và loạt sút luân lưu để phân định thắng thua.
Số lượng đội bóng tham gia vào giải bóng đá cúp FA
Bóng đá Cúp FA là giải đấu với tận 10 hạng đấu nên có rất nhiều đội bóng tham dự từ các hạng chuyên nghiệp cho đến bán chuyên. Các đội đã tham gia nhiều trận từ vòng sơ loại của đội bán chuyên đến vòng đấu loại của đội chuyên nghiệp trong giải đấu từ hạng 5 đến hạng 3 nước Anh.
Các đội bóng lớn thuộc Ngoại hạng Anh và Championship sẽ được đặc cách thi đấu từ vòng 3 Cúp FA. Đỉnh điểm trong mùa giải 2011/2012, giải đấu lập kỷ lục khi có tất cả 763 câu lạc bộ đã thi đấu tại Cúp FA trong mùa giải đó.
Lịch bóng đá Cúp FA có tất cả bao nhiêu vòng đấu?
Giải bóng đá Cúp FA là một giải đấu cúp với chỉ đúng một thể thức là đá loại trực tiếp để tiến vào vòng trong. Có tất cả 12 vòng đấu tất cả trong một mùa giải của Cúp FA. Ngoại trừ các trận đấu tại vòng sơ loại của các đội bán chuyên thì một mùa giải chính thức của Cúp FA sẽ có 8 vòng đấu. Các vòng đấu tại FA Cup sẽ bao gồm các vòng từ 1 đến 5, vòng tứ kết, bán kết và chung kết.
Các trận đấu tại vòng 1 và 2 sẽ bao gồm các đội ở các giải bán chuyên và các giải thấp thuộc hạng 3 của Anh trở xuống. Từ vòng 3 trở đi, lịch thi đấu bóng đá của FA Cup sẽ thêm các đội hàng đầu từ Ngoại hạng Anh và giải Hạng Nhất. Vòng 4 cũng sẽ là lần cuối cùng luật đá lại được áp dụng khi hai đội hòa nhau, từ vòng 5 trở đi, các đội sẽ phải quyết định thắng thua trong một trận đấu.
Thông tin về lịch thi đấu bóng đá Cúp FA
Lịch thi đấu bóng đá cúp FA Anh sẽ diễn ra vào giai đoạn tháng 9 cho đến tháng 5 của năm sau. Một mùa giải bóng đá Cúp FA sẽ diễn ra song song với các giải thi đấu khác trong nước. Các trận đấu cũng diễn ra vào các ngày nghỉ cuối tuần để khán giá có thể đến sân theo dõi. Ngoài ra ở những giai đoạn cao điểm của mùa giải, các trận đấu FA Cup cũng diễn ra vào giữa tuần xen kẽ với các trận đấu tại giải vô địch quốc gia.
FA Cup hiện tại không phải là một giải đấu quá danh giá để các đội bóng lớn bung hết sức để vô địch, tuy nhiên đây vẫn là một giải đấu đầy tính danh dự với ý nghĩa lịch sử to lớn. Việc vô địch FA Cup cũng là một chiếc phao cứu sinh cho các đội bóng lớn trong mùa giải thi đấu kém có thể giành được vé dự cúp Châu Âu cũng như một danh hiệu “vớt” cho một mùa giải ảm đạm.
Bên cạnh đó, vô địch FA Cup cũng là tiền đề để giành tiếp một chiếc cúp nữa đó là Siêu Cúp Anh khi đây là trận đấu tranh tài giữa nhà vô địch Cúp FA và Ngoại hạng Anh. Vậy nên giải bóng đá Cúp FA hiện tại cũng được nhiều đội bóng lớn quan tâm và thi đấu rất nghiêm túc để ôm trọn những danh hiệu trong mùa giải.
Chân dung quả bóng được dùng trong giải bóng đá cúp FA
FA Cup là giải đấu bóng đá lâu đời nhất thế giới nên ban tổ chức cũng đã chọn Mitre, nhà sản xuất thể thao đầu tiên của thế giới để thiết kế quả bóng thi đấu. Đây là một nhà sản xuất trang phục và thiết bị thể thao của Anh, được thành lập tại Huddersfield vào năm 1817.
Quả bóng thi đấu tại FA Cup bao gồm các công nghệ như:
- Cấu tạo quả bóng sử dụng cấu trúc 4 miếng với công nghệ Hyperseal giúp bóng có hiệu suất thi đấu vượt trội.
- Các rãnh trên thân bóng được khắc nổi Hyperflow mang lại quỷ đạo nhất quán khi bóng bay ở mọi tốc độ.
- Được liên kết bằng công nghệ ép nhiệt độc quyền giúp bóng có độ bền vượt trội. Với chất liệu Hyperfoam có đệm bọt cùng độ đàn hồi cao giúp những cú sút trở nên uy lực và đẹp mắt hơn.
Sân thi đấu tại giải bóng đá cúp FA
Trong các trận đấu tại vòng loại, sân thi đấu sẽ được diễn ra ngẫu nhiên trên sân nhà của một trong hai đội. Nếu phải đá lại thì trận đấu sẽ được tổ chức tại sân của đội bóng trước đó phải thi đấu trên sân khách. Đôi lúc có một số trận phải thi đấu trên sân trung lập vì lý do an ninhh hoặc quy mô sân vận động không đủ tiêu chuẩn.
Từ năm 2008, các trận đấu tại vòng bán kết và chung kết sẽ chỉ diễn ra trên sân vận động Wembley. Trước đó khi sân Wembley trong quá trình sửa chữa thì các trận đấu diễn ra ở các sân trung lập có sức chứa lớn ở khắp lãnh thổ nước Anh. Các sân được chọn thường sẽ có khoảng cách tương đối cân bằng giữa hai đội bóng để đảm bảo tính công bằng trong việc di chuyển.
Những sân vận động được lựa chọn nhiều nhất trong thời gian Wembley sửa chữa phải kể đến những sân vận động lớn như: Villa Park, Hillsborough, Old Trafford…
Những thống kê về giải bóng đá cúp FA
Khám phá những đội bóng đứng trên đỉnh vinh quang nhiều nhất trong lịch sử bóng đá Cúp FA Anh
Giải bóng đá Cúp FA có tuổi đời rất lâu nên các đội bóng vô địch nhiều nhất cũng là những cái tên có bề dài lịch sử cùng nhiều danh hiệu thuộc top hàng đầu nước Anh.
Hiện tại, Arsenal đang là đội bóng giành nhiều danh hiệu FA Cup nhất với 14 lần vô địch và 7 lần về nhì. Xếp ngay sau là câu lạc bộ Manchester United với 12 chức vô địch cùng 9 lần á quân. Ba ông lớn Chelsea, Liverpool và Tottenham có cùng 8 lần lên ngôi tại đấu trường này.
| CLB | Số lần vô địch |
| Arsenal | 14 |
| Manchester United | 12 |
| Chelsea | 8 |
| Liverpool | 8 |
| Tottenham | 8 |
| Manchester City | 7 |
| Aston Villa | 7 |
| Newcastle | 6 |
| Blackburn Rovers | 6 |
| Wanderers | 6 |
Kết quả Cúp FA, những đội bóng giành được chức vô địch trong 10 năm gần nhất
Trong 10 mùa giải gần nhất, Arsenal đang là đội có số lần vô địch FA Cup nhiều nhất với 4 lần lên ngôi vô địch với các năm 2014, 2015, 2017 và 2020. Man City xếp ngay phía sau với 2 chức vô địch vào năm 2019 và 2023. Các chức vô địch còn lại chia đều cho những cái tên sừng sỏ của bóng đá Anh còn lại như Liverpool, Chelsea, Man Utd hay Leicester.
| CLB | Mùa giải |
| Man City | 2023 |
| Liverpool | 2022 |
| Leicester | 2021 |
| Arsenal | 2020 |
| Man City | 2019 |
| Chelsea | 2018 |
| Arsenal | 2017 |
| Man Utd | 2016 |
| Arsenal | 2015 |
| Arsenal | 2014 |
Bảng xếp hạng bóng đá Cúp FA Anh, những đội bóng tham dự nhiều trận chung kết nhất
Là một giải đấu tranh tài giữa các đội bóng ở nhiều hạng đấu trong hệ thống giải đấu của Anh, việc các đội bóng tại Ngoại Hạng Anh áp đảo hoàn toàn khi góp mặt ở danh sách đội vô địch nhiều nhất hay xuất hiện nhiều nhất ở các trận chung kết cũng là điều dễ hiểu.
Kết quả bóng đá cúp FA, các đội bóng có nhiều lần vào chung kết FA Cup nhất trong lịch sử giải đấu.
| CLB | Mùa giải |
| Man Utd | 22 |
| Arsenal | 21 |
| Chelsea | 16 |
| Liverpool | 14 |
| Everton | 11 |
| Man City | 11 |
| Tottenham | 9 |
| Aston Villa | 7 |
| Newcastle | 7 |
| West Brom | 7 |
Bảng xếp hạng FA Cup các cầu thủ ghi bàn nhiều nhất trong lịch sử giải
Bóng đá Anh là nơi thu hút những chân sút xuất sắc nhất toàn cầu, do đó, danh sách bảng xếp hạng những chân sút hàng đầu trong lịch sử bóng đá cúp FA cũng gồm những cái tên nổi bật nhất.
Đừng đầu là huyền thoại của Liverpool trong thập niên 80 đến 90, Ian Rush. Tiếp theo là tiền vệ huyền thoại của Chelsea, Frank Lampard với 27 bàn thắng. Ngoài ra những chân sút vĩ đại trong lịch sử bóng đá Anh như Alan Shearer, Wayne Rooney hay Teddy Sheringham cũng đều có mặt.
| Cầu thủ | Số bàn thắng |
| Ian Rush | 42 |
| Frank Lampard | 27 |
| Alan Shearer | 27 |
| John Barnes | 27 |
| Wayne Rooney | 23 |
| Jackie Milburn | 23 |
| Jermain Defoe | 22 |
| Mark Hughes | 22 |
| Teddy Sheringham | 21 |
| Sergio Aguero | 20 |
Danh sách những huyền thoại có nhiều trận đấu lịch sử nhất bóng đá cúp FA
Danh sách những cầu thủ ra sân nhiều nhất bóng đá Cúp FA đều là những cái tên huyền thoại trong lịch sử Ngoại hạng Anh với nhiều năm gắn bó cùng các câu lạc bộ hàng đầu.
Cầu thủ có số trận ra sân nhiều nhất là John Barnes, khi ông có 86 lần ra sân. Ông nổi tiếng khi thi đấu cho Liverpool trong giai đoạn 1987-1997. Ngoài ra những cái tên còn lại như Ian Rush, Ryan Giggs, Lampard hay Terry cũng đều là những huyền thoại hàng đầu của bóng đá Anh.
| Cầu thủ | Số trận đấu |
| John Barnes | 86 |
| Ian Rush | 74 |
| Ryan Giggs | 74 |
| Frank Lampard | 72 |
| John Terry | 59 |
| Mark Hughes | 58 |
| Stewart Downing | 57 |
| Patrick Vieira | 56 |
| Dennis Wise | 54 |
| Michael Carrick | 53 |
Kết quả Cúp FA Anh, những huấn luyện viên nâng Cúp FA nhiều nhất lịch sử
Các huấn luyện viên hàng đầu nhiều tài năng đã từng dẫn dắt các đội bóng tại Ngoại hạng Anh để giành lấy danh hiệu Cup FA. Điển hình là Arsenal, với 14 lần đăng quang, làm cho việc Arsene Wenger, người được mệnh danh là Giáo sư, dẫn đầu danh sách với 7 lần giành chức vô địch không còn là điều khó hiểu.
Người xếp sau cũng là một kỳ phùng địch thủ của Arsene Wenger là Sir Alex Ferguson với 5 chức vô địch cùng Man Utd. Những chiến lược gia còn lại là những cái tên kỳ cựu trong lịch sử của bóng đá Anh như Bill Nicholson, Sir Kenny Dalglish…
| Huấn luyện viên | Số lần vô địch |
| Arsene Wenger | 7 |
| Alex Ferguson | 5 |
| Bill Nicholson | 3 |
| Kenny Dalglish | 2 |
| Keith Burkinshaw | 2 |
| John Lyall | 2 |
| Bill Shankly | 2 |
| Matt Busby | 2 |
| Ron Atkinson | 2 |
| Pep Guardiola | 2 |
Những cầu thủ trẻ nhất và lớn tuổi nhất từng ra sân thi đấu tại FA Cup
FA Cup là một giải đấu có tính cạnh tranh khốc liệt và đua đường dài, cho nên việc kết hợp kinh nghiệm của những cầu thủ kỳ cựu cùng với thể lực của các tài năng trẻ là yếu tố then chốt quyết định thành bại của một đội bóng.
Có những tài năng còn rất trẻ và cả những cầu thủ đáng tuổi cha chú kết hợp với nhau trong một đội hình, đem lại những góc nhìn vô cùng thú vị. Cùng điểm qua những cầu thủ lớn và nhỏ tuổi nhất từng ra sân thi đấu trong lịch sử Cúp FA.
Top 5 cầu thủ lớn tuổi nhất từng ra sân tại FA Cup.
| Cầu thủ | Số tuổi |
| Thiago Silva (Chelsea) | 39 tuổi |
| Jamie Vardy (Leicester) | 37 tuổi |
| Lee Martin (Ramsgate) | 36 tuổi 8 tháng |
| Shaun Whalley (Accrington Stanley) | 36 tuổi 2 tháng |
| David McGoldrick (Notts County) | 35 tuổi |
Top 5 cầu thủ nhỏ tuổi nhất từng ra sân tại FA Cup.
| Cầu thủ | Số tuổi |
| Micah Mbick (Charlton) | 17 tuổi 7 ngày |
| Fabio Jalo (Barnsley) | 17 tuổi 11 tháng |
| Jayden Danns (Liverpool) | 18 tuổi 1 tháng |
| Lewis Koumas (Liverpool) | 18 tuổi 5 tháng |
| Bailey Cadamarteri (Sheffield Wed) | 18 tuổi 8 tháng |
Hỏi đáp thắc mắc về giải bóng đá Cúp FA
Ai là vua phá lưới FA Cup mùa giải 2022/2023?
Tiền đạo người Anh Paul Mullin dù không mấy tên tuổi nhưng lại là cầu thủ vua phá lưới của Cúp FA mùa giải 2022/23 với 8 bàn thắng qua 5 trận đấu. Anh thi đấu trong màu áo của câu lạc bộ Wrexham thi đấu tại giải hạng 4 của Anh.
Cầu thủ nào vô địch cúp FA nhiều nhất lịch sử giải đấu?
Cựu hậu vệ cánh tuyển Anh, Ashley Cole đang là cầu thủ có nhiều lần lên ngôi FA Cup nhất với 7 chức vô địch. Đáng nể hơn khi anh có kết quả chung kết cúp FA vô tiền khoáng hậu khi có 7 chức vô địch chỉ với 8 lần đá chung kết, tỷ lệ chiến thắng đến 87,5%.
Cầu thủ nào có số phút thi đấu nhiều nhất giải bóng đá Cúp FA?
Tiền vệ cánh người Anh, Ian Callaghan là cầu thủ có số phút thi đấu nhiều nhất lịch sử cúp FA với việc ra sân 7599 phút trong 86 trận đấu.
Giải bóng đá Cúp FA là giải đấu lâu đời nhất lịch sử bóng đá thế giới và cùng là một giải đấu danh giá với nhiều tính biểu tượng của bóng đá Anh. Giải đấu được ra đời với ý nghĩa nhân văn, mong muốn đem lại cảm giác và cơ hội được thể hiện mình của tất cả các câu lạc bộ trên toàn nước Anh, kể cả những câu lạc bộ bán chuyên.
Trong lịch sử bóng đá Cúp FA đã có rất nhiều trận đấu vô cùng cảm xúc khi những đội bóng bán chuyên đối đầu với các đội bóng đại gia hàng đầu của bóng đá Anh. Đối với họ đó như một ước mơ, một sự trải nghiệm khi đối đầu với những siêu sao hàng đầu của bóng đá thế giới.
Ngoài ra việc giành chức vô địch FA Cup ngoài ý nghĩa danh dự, tinh thần thì đâu còn là chiếc cúp mang lại tiền đề để tham dự các giải đấu lớn hơn như Europa League hay chung kết Siêu Cúp Anh.
Leave a Reply